Werkende vrouwen – Deel 1

De term “niet werkende moeder ” is een contradictio in terminis. Ik vind het een hele klus “vader zijn”. Ik schat zelf in dat de vaderklus over een heel leven gezien amper 25 % van de klus is die moeders moeten presteren. In 2008 werd ik door het tijdschrift Opzij betiteld tot “haantje van de maand”. Ook zat ik bij de eindronde top 3 van “haantje van het jaar, op basis van een uitspraak in het Financieel Dagblad die luidde: “Ik geloof niet in vrouwen aan de top. Het is immers niet voor niets “Moeder Aarde”. De eerste zorg is nageslacht en je kunt geen twee topbanen goed doen”.

Pittige uitspraak
Kennelijk voor de feministen een zeer pittige uitspraak, anders word je geen “haantje”. Toch las ik van Dick Swaab, hersenonderzoeker en auteur van de bestseller “Wij zijn ons brein”, het volgende: ” Het klassieke gezinsmodel waarin de man bescherming en voedsel biedt en de vrouw vooral zorgt, zit in ons brein geprogrammeerd en heeft zijn effectiviteit bewezen. Je ziet ook dat Nederlandse vrouwen kiezen voor parttimebanen, niet voor fulltime carrières. En hoeveel mannen zijn huisvader? Er zit overlap in mannelijk en vrouwelijk gedrag, maar de seksen beschikken over wezenlijk verschillende eigenschappen”.

Uiteraard luister ik naar de ambities van vrouwen en doe daar zo mogelijk ook altijd iets mee. Naast een parttime werkende vrouw die ook moeder is, heb ik drie dochters, nog verrijkt met een vierde en een schoondochter. Met die dochters ben ik er voor het eerst over gaan praten, met van mijn kant een voortdurende bereidheid om te luisteren. Ze werken alle vijf, hebben alle vijf kinderen en ik zie hoe ze dat in deze tegenwoordige tijd oplossen. Dat dat niet zo vanzelf gaat als bij hun mannelijke partners zie ik ook.

Deeltijdbanen
In HP/ de Tijd las ik eens in een interview met Sylvia Tóth, toch een ervaren, succesvolle en erkende vrouwelijke onderneemster, de volgende uitspraak “Vrouwen zijn hier van harte welkom, maar niet voor 2,5 dag per week. Ik heb het wel geprobeerd hoor, met duobanen. Is de een op vakantie, is het kind van de ander ziek. Ze voelen zich ook minder verantwoordelijk. Je hebt bijna het idee dat je ze moet bedanken als ze hun werk naar behoren doen. Bovendien is het veel duurder “.

 

Uiteraard luister ik naar de ambities van vrouwen en doe daar zo mogelijk ook altijd iets mee.

 

Ik ben het gedeeltelijk met haar eens. Het kiezen voor deeltijdbanen kan een belangrijke en gezonde gezinskeuze zijn. Daar is niets mis mee. Het glazen plafond wordt in mijn ogen niet veroorzaakt door de maatschappij of door de vrouwen zelf maar door de keuze en het voortdurend goedpraten dat deeltijd een carrière niet in de weg hoeft te staan. Dat doet het wèl. Carrière maken betekent altijd hard werken en veel uren maken. Een belangrijke functie kan nooit fatsoenlijk en langdurig in deeltijd uitgevoerd worden. Parttime leiding geven kan niet! In een nummer van Opzij las ik in een interview met Hirsi Ali dat zij het gezond vindt dat Nederlandse moeders voor deeltijdwerk kiezen. Kinderen willen hun moeder, aldus Hirsi. Barbara Baarsma stelde in een interview “Ik heb op jonge leeftijd kinderen gekregen. Op mijn 25e was ik zwanger van de eerste. Veel mensen wachten tot ze een bepaald inkomen hebben, een huis en een vaste baan. Maar wat je echt nodig hebt is flexibiliteit en tijd. Ik raad aan niet te lang te wachten met het stichten van een gezin, mits je er aan toe bent. Veel moeders gaan minder werken. Als je dat al doet-ik vraag me af waarom- doe dat dan aan het begin van je carrière. Vaak volgt er na een eerste kind nog een en ben je er toch een tijdje uit. Als die onderbreking pas komt als je carrière net lekker op gang is, haal je dat gat nooit meer in.”

Thuiswerken
Dit wordt vaak gezien als een oplossing om te kunnen blijven werken mét jonge kinderen, verkleint de kansen op promotie. Dat stellen twee Amerikaanse wetenschappers. “Passive face time”, de tijd dat een werknemer op kantoor gezien wordt, blijkt zwaar mee te wegen bij evaluaties. Aanwezigheid op kantoor wordt geassocieerd met betrouwbaarheid en verantwoordelijkheidsgevoel. Ik verzin het niet, ik citeer! Dit geldt volgens mij ook voor vrouwelijke start ups, ik zie er veel te weinig doorkomen. Ze zijn duidelijk ondervertegenwoordigd. Van start up naar een succesvolle onderneming betekent volhouden en dat kan niet parttime. Je moet je kunnen focussen en dat is verrekte lastig met een jong gezin erbij.

Onlangs las ik in de Elsevier dat de vrouwelijke achterstand aan de top voortvloeit uit aangeboren verschillen tussen mannen en vrouwen. Vrouwen zijn van nature minder gevoelig voor de prikkel naar macht dan mannen. Vrouwen handelen uit noodzakelijkheid en komen tot handelen uit begrip voor anderen, zonder dat er per se iets tegenover hoeft te staan. Dit in tegenstelling tot mannen, die beloningen, aansporingen en regels nodig hebben om tot handelen over te gaan. Mannen worden tot handeling gedreven door belang en redenering, Vrouwen door intuïtie en gevoel. Als vrouwen het voor het zeggen zouden hebben, dan zou er geen top bestaan. De macht zou liggen bij het collectief.

 

Vrouwen zijn van nature minder gevoelig voor de prikkel naar macht.

 

Goede bijdrage
Ook “groot durven denken” in financiële criteria en omzet doelen is iets wat mannen veel eerder en makkelijker doen dan vrouwen zo merk ik in mijn omgeving. Vrouwen gaan minder snel aan de slag met de financiële kant van de zaak. Maar dat is uiteraard wél aan te leren. En eerlijk is eerlijk: de vrouwen die ik ken in de financiële wereld zijn stuk voor stuk goed!
Vooral bij retailbedrijven kunnen vrouwen een heel goede bijdrage leveren. Zij doen immers de meeste boodschappen. Zaken als intuïtie, flair en gevoel voor trends zijn bij dergelijke bedrijven zeer relevant en bij vrouwen nu eenmaal vaak rijk aanwezige talenten.

Ik adviseer jonge vrouwen en uiteraard ook mijn eigen dochters, dat je moet zoeken naar een plekje op de arbeidsmarkt waar je tot je recht komt. Iedereen kan door te zoeken en te kiezen zijn of haar talent ontwikkelen. Dat geldt in iedere fase van je leven. Als dat door die belangrijke gezinsrol, dan een periode niet leidt tot een flitsende carrière voorwaarts, tot het direct realiseren van je ambities, dan is dat maar zo. Waar staat geschreven dat ieder mens voortdurend stappen moet zetten? Even pas op de plaats en je elders in je opvoedersrol wél verder ontwikkelen is óók groeien, is ook carrière maken, is ook completer worden. Het leven is niet wachten tot de storm voorbijgegaan is, maar het leren dansen in de regen. Je mag blij zijn dat het regent, want als je niet blij bent regent het toch wel.

En werkgevers moeten gewoon kijken naar de toegevoegde waarde van iedere medewerker, dat is het enige criterium dat telt. Daar zijn geen regels en afgedwongen quota voor nodig.

 

Zoek naar een plekje op de arbeidsmarkt waar je toto je recht komt.

 

Vechten of vluchten
Mijn referentie is vaak de natuur, de dieren- en plantenwereld. Ik las eens het volgende: Als een mannetjesmuis aan stress wordt blootgesteld, dan zal hij vechten of vluchten. Een vrouwtjesmuis met jonkies heeft daar niets aan, want ze kan haar jongen niet in de steek laten. Zij zal eerder proberen hen te kalmeren door ze te likken. Daardoor komt bij hen een stof vrij die ze rustig maakt, oxytocine*. En het likken zorgt er ook voor dat het vrouwtje zelf rustig wordt. Vrij vertaald: even niet de strijd aangaan en achter een carrière aanjagen maar kiezen voor gezinszorg bij jonge kinderen.

Conclusie
Vroeger, maar nog in mijn tijd dus nog niet zo lang geleden, hadden we gescheiden meisjes en jongens lagere scholen. MMS en HBS. Langzaamaan stroomden toen de gemengde scholen vol, zag je op het HBO en WO het aantal vrouwen/mannen steeds meer richting 50/50 groeien. Nu lopen alle hogere functies in bedrijfsleven en overheid stap voor stap 50/50 vol. De eerste generatie vrouwen aan de top gaat ivm pensioen al vervangen worden. Het is gewoon een kwestie van evolutie. Neem de tijd, forceer niets, het komt 100% goed. Laat de natuur zijn gang gaan!

car

* Oxytocine: dit hormoon regelt onder meer de zogenaamde toeschietreflex naar de voedende borst van de moeder bij zogende jongen. Verder speelt het in de hersenen een belangrijke rol bij het verbinden van sociale contacten met gevoelens van plezier. Het speelt een centrale rol bij moederbinding, vriendschappen en romantische interacties, evenals bij seksualiteit. Ook bij het verrichten van zorgtaken wordt er meer oxytocine aangemaakt, mooi hé?