Een derde van ondernemers wil weg bij huisbank

In een publicatie van Grant Thornton lees ik het volgende: “Ongeveer één derde van alle ondernemers wil weg bij zijn huidige huisbank, zo blijkt uit recent onderzoek van Z24. Ook geven de meeste ondernemers hun huidige bank – meestal één van de grootbanken ABN-AMRO, ING en Rabobank – een laag rapportcijfer voor hun dienstverlening. Wat zijn de oorzaken hiervan en heeft het wel zin om over te stappen?”

Bart van Someren, Head of Debt & Equity Advisory Grant Thornton: “In de eerste plaats is het natuurlijk zo dat banken vroeger ‘aardiger’ waren, zeker als het gaat om kredietverlening. Het opsturen van de jaarrekening was voor veel ondernemers voldoende voor het verkrijgen van een (ruim) krediet en de relatie bestond vaak alleen uit een jaarlijks bezoek van de accountmanager van de bank.

Die tijden zijn voorgoed voorbij. Naast een verscherpte aandacht voor risicobeheersing hebben banken ook te maken met veranderingen in regelgeving, bijvoorbeeld inzake het aan te houden kapitaal bij kredietverlening (Basel III), waardoor kredietverlening in veel gevallen voor de bank duurder wordt. Banken zijn hierdoor selectiever geworden als het gaat om kredietverlening.

Ook komt het in de huidige tijd steeds vaker voor dat door verslechtering van de bedrijfsresultaten het relatiebeheer binnen de bank wordt overgenomen door de afdeling ‘Bijzonder Beheer’. Ondernemers zijn hun manier van werken niet gewend en ervaren dit in veel gevallen als bemoeizuchtig. De relatie met de bank komt hierdoor vaak onder druk te staan. In een dergelijke situatie is overstappen naar een andere bank meestal niet mogelijk, tenzij de lopende kredieten (gedeeltelijk) anders dan door bankfinanciering kunnen worden afgelost, bijvoorbeeld door de inbreng van eigen vermogen.” Aldus Bart van Someren.

Massale risicoaversie
Mijn ervaring vanuit mijn werk als commissaris, adviseur, investeerder en ondernemer leert dat het weg willen bij de huisbank (en dat is héél iets anders dan weg kunnen) eigenlijk alles en alleen maar te maken heeft met het ontevreden zijn met het huidige volstrekt risicomijdende gedrag van de bank. Omdat ik door mijn werkzaamheden het geluk heb om mee te kijken bij diverse bedrijven en dus diverse banken, kan ik u garanderen dat het bancair gedrag overal, bij iedere bank in Nederland, precies hetzelfde is. Er is sprake van plotselinge massale risicoaversie op een manier dat ik alleen maar kan spreken van een sterk doorgeschoten reactie. Dus van bank wisselen vanwege ontevredenheid met het risicomijdend gedrag heeft geen enkele zin.

Banken zijn niet meer bezig met hun klanten, maar banken zijn momenteel zeer intern gericht, lees bezig met zichzelf (in normaal Nederlands egoïstisch). Banken hebben en stellen minder risicokapitaal beschikbaar en als ze het beschikbaar stellen dan zijn de voorwaarden extreem. Het managen van de eigen (bank) balans, door veel grotere financiële buffers te creëren, is het enige wat speelt. Kapitaalratio’s en waarderingsgrondslagen wijzigen nu eenmaal onder druk van ECB, DNB, AFM , Brussel, Frankfurt en Basel zeer sterk. Dus daar ligt de eerste prioriteit van de bank. Iedere besluitvorming is daarop gebaseerd.

Resultaten in het verleden behaald (lees: winsten op jou als klant behaald) tellen volstrekt niet meer mee. Het gaat om hier en nu en “ikke ikke ikke en de rest kan stikken”.

Samen uit en samen thuis



Deze spreuk is toch iets wat kapitaalsverschaffers bij gezamenlijk aangegane financiële risico’s moreel hoog in het vaandel moeten hebben staan. Dit telt niet meer. Waar juist veel en toenemend maatschappelijk bewustzijn, zorgplicht, extra ondersteuning en fatsoen zeker voor een staatsbank de boventoon dienen te voeren in deze economisch zware tijd, daarvan volstrekt geen sprake.

Mijn vader zei vroeger altijd over banken:

Als de zon schijnt lenen ze je een paraplu, als het regent pakken ze deze weer af.



Mooier kan ik het zelf niet zeggen. Dit spreekwoord gaat dus kennelijk al jaren op. Links en rechts worden er kredieten opgezegd en opgeschort.

Eigen rechter spelen
Er is van eerlijk onderhandelen met de banken echt geen sprake. Gedurende de wedstrijd worden eenzijdig allerlei (eigen) spelregels gewijzigd en toegevoegd. Nieuwe interpretaties van de waarde van onderliggende zekerheden worden door de banken eigenhandig bepaald en aangepast. Borgstellingen worden eenzijdig afgedwongen en verhoogd. Het eigen rechtertje spelen bij conflicten is de bankjongens wel gegeven. Het verschil tussen ‘preferente’ vorderingen, bijvoorbeeld de salarissen van het personeel en ‘concurrente’ vorderingen, die bijvoorbeeld de banken op je hebben, kennen ze plotseling niet meer.

Bankiers worden, bij dit gedrag dan in mijn ogen ‘bankrovers’ en die jongens van ‘bijzonder beheer’ zijn zelfs speciaal geselecteerd en getraind op dit gedrag. Binnenharken van openstaande kredieten is voor deze jongens veel meer eindejaarsbonus bepalend dan bedrijven weer gezond zien te krijgen.

Zorgplicht houdt m.i. niets anders in, dan dat je óók als bankier verantwoordelijkheid hebt voor alle stakeholders en dat onder alle omstandigheden maximaal ingezet moet worden op continuïteit van de onderneming. Niet alleen door directie, commissarissen en aandeelhouders maar ook door externe financiers, lees banken.

Zijn er oplossingen? Nee, maar ik heb wel een paar kleine adviezen.
Probeer onder alle omstandigheden privé en zakelijk gescheiden te houden. Kies daarom bewust voor twee verschillende banken in deze situatie. Een bank heeft er tegenwoordig, met die nieuwe moraal in denken en handelen, geen enkel probleem mee om de privé hypotheek op te zeggen en te vorderen wanneer men het zakelijk krediet opzegt, met als uiterste, dat de woning middels een veiling wordt verkocht. Ook voor uw bedrijf geldt: haal voor de noodzakelijke financiële producten meerdere banken in huis, dit verlaagt uw afhankelijkheid.

Haal bij een dreigend conflict zo snel als mogelijk, dus tijdig, een goede (insolventie)advocaat aan boord. Dit voorkomt, dat u met die bankjongens terechtkomt in de verkeerde discussies en handelswijzen. Als er een curator aan boord komt, dan zie je veelal de banken, de belastingen en de curator zelf er heel goed uitspringen en de rest van de crediteuren en het personeel er heel slecht vanaf komen, dus zorg, dat je vooral voor deze groep strijdt. Kortom de enige bank die ik nog vetrouw is de vensterbank!

Een bank leent je tegenwoordig alleen maar geld als je kunt bewijzen dat je het niet nodig hebt.