Talent, geluk en wat levenslessen van een ondernemer
Ondernemen is een mix van talent, geluk, ervaring opdoen, levenslessen krijgen en jezelf beter leren kennen.
In het boek ‘Ons feilbare denken’ van Daniel Kahneman (Nobelprijswinnaar) ISBN 978-90-470-0060-0, overigens verrekte lastig te lezen maar wel interessant, las ik dat de favoriete formule van de schrijver is:
“Succes = Talent + Geluk. Veel succes = Iets meer talent + Veel geluk.”
Ik leef al jaren met de gedachte:
“Geluk kun je afdwingen, want als je harder werkt heb je meer geluk.”
Dat heb ik zelf tenminste zo ervaren.
Wat ik ook een aardige formule vind is ‘Succes = Strategy x Excecution x Luck‘. Hierbij wil ik opmerken dat bad luck niet bestaat, luck is voor mij opportunity.
Jaap Bertens schrijft op zijn laatste blog (verzameling spreuken XXXIII):
“Succes is niet alleen maar geluk. Succes is als talent, toeval en geluk samenkomen op het juiste moment.”
Mijndert Pon, een zeer stevige succesvolle ondernemer uit de vorige eeuw antwoordde ooit toen er tegen hem gezegd werd; “Je hebt ook veel geluk gehad in je zakelijke leven.” “Ja, maar je moet het wel pakken. Het komt bij iedereen voorbij.”
Of zoals Napoleon zei toen een zeer jonge, zeer veelbelovende officier werd aangeprezen: “Mooi, maar heeft hij ook geluk?”
“Zonder geluk vaart niemand wel.”
Macht speelt geen enkele rol in mijn gelukservaring. Daar houd ik me niet mee bezig. Wel heb ik een aangeboren ongeschiktheid voor ondergeschiktheid. Er is één eindverantwoordelijke. Je kunt dingen bespreken en daarover zullen niet alle meningen altijd hetzelfde zijn en dan moet er iemand een besluit nemen; dat is de CEO.
Je runt een bedrijf niet als een democratie. Je luistert naar elkaars meningen (slimmer word je als je luistert, niet als je praat), begrijpt elkaars perspectieven en dan neem je een besluit. Ik vind dan ook, zoals ik dat al op een eerdere blog aangaf, dat iedere onderneming een democratie moet zijn met een dictator aan het hoofd: de ondernemer. Ik heb heel veel respect voor eerlijke analyses, maar ik hou helemaal niet van slappe praat over draagvlak of haalbaarheid. Ik ben geen allesweter. Er zijn regelmatig discussies waarin mensen met argumenten komen die ik aanneem, maar het poldermodel past niet bij een onderneming. Succes is alleen mogelijk als iedereen de gekozen richting volgt. Het maakt niet zo veel uit welke richting je precies gaat, want aan iedere beslissing kleven voor- en nadelen. Ik hou dus niet van eindeloos gediscussieer en getrut. Kies ! en als blijkt dat je de verkeerde keuze gemaakt hebt, draai je om en gaat de andere kant op. Met dat stukje (leer)bagage in je rugzak van die foute keuze.
Deel met mensen in m’n omgeving
Men zegt altijd dat het eenzaam is aan de top, ik ben het daar mee eens. Maar eenzaam is iets anders dan kil of koud. De kilte van het ondernemerschap ken ik niet. Ik ervaar mijn omgeving nooit als kil of koud om de simpele reden dat ik probeer, ook zakelijk, mensen in mijn omgeving te hebben waar ik veel mee deel. Natuurlijk kan het koud en eenzaam zijn als je een moeilijk besluit moet nemen maar dat is dan kou die in jezelf zit, niet in je omgeving. Mensen ervaren me wel eens als afwezig. Daar hebben ze denk ik gelijk in. Even bewust afstand nemen is vaak een onderdeel van een onafhankelijk denk- en besluitproces.
Natuurlijk ben ik ook wel eens een kunstje geflikt of heb ik verraad gekend door mensen in mijn omgeving, ook door, wat ik op dat moment dacht, ‘vrienden’. Gelukkig ben ik gehard genoeg om me daar niet door te laten beschadigen, dat laat ik niet toe. Daardoor kom ik, denk ik, wel eens afstandelijk over. Ik beschouw het niet als een prettige eigenschap, maar je bent wie je bent en het is in mijn geval wel nodig om fatsoenlijk overeind te blijven.
“Wat beschouw je eigenlijk zelf als je grootste talenten?”, wordt me regelmatig gevraagd. Ik kan iets sneller denken dan de meeste mensen en iets beter onthouden. Daarnaast herken ik heel snel patronen. Door deze drie eigenschappen leg ik sneller verbanden en overzie ik het geheel eerder en beter dan anderen. Deze eigenschappen combineer ik met stressbestendigheid, in tijden van grote druk en spanning komt er altijd een grote rust in me naar boven
Daarnaast heb ik me aangeleerd dat als de deur op een kier staat ik hem wel helemaal open krijg. Dus ik denk bovengemiddeld in kansen, “geluk moet je afdwingen“. Als vrij algemeen wordt aangenomen dat iets niet kan, dat het een onmogelijke zaak is, dan worden sommige mensen daardoor geïnspireerd. Ik ben één van die mensen. Blijven vragen, net zolang totdat je het begrijpt, is ook een eigenschap waar ik talent voor ondernemerschap uit aflees. Ook in onderhandelingen kun je overigens niet verwachten te krijgen waar je niet naar durft te vragen.
Wat ik ook redelijk goed ontwikkeld heb zijn mijn zintuigen. Als mijn mensen ja zeggen en mijn zintuigen zeggen nee dan heb ik bijna altijd gelijk. Ik heb volstrekt geen vreemde talen gevoel, de belangrijkste reden dat ik nooit buiten Nederland zal ondernemen. Geduld is ook niet een van mijn sterkste punten. Ondernemen in de wereld van fast moving consumer goods heeft als grote voordeel dat je hier geen tijd hebt om geduldig te zijn. Tenslotte:
“Zorg dat woorden en daden het met elkaar eens zijn. Zeg niet het ene en doe het andere.”
Echte winst is een resultante van goed ondernemerschap. Als de ondernemer presteert, boekt het bedrijf winst. Als hij faalt, lijdt het verlies, uitgaande van constante externe omstandigheden. Daar kan geen cijfermatige exercitie wat aan toe- of afdoen. Verloren geld is goed besteed als de winst die je maakt door te leren van je fouten groter is dan het verlies. Wie zich bewust is van in het verleden gemaakte fouten, heeft in de toekomst op zijn minst het voordeel van een gevoel van herkenning. Waarom steeds dezelfde fout maken, er is keuze genoeg!
Wie nooit van mening veranderd, heeft zelden iets geleerd
Wie is er niet onzeker? Onzekerheid helpt, want twijfel zet aan het denken. Mensen zonder twijfels staan ook niet open voor nieuwe ontwikkelingen. Wie nooit van mening is veranderd, heeft zelden iets geleerd. Ik geef veel uit handen maar laat nooit los. Mijn onzekerheid zie ik in de hand te houden door veel te controleren. Controleren is zeker 50% van het werk van een goede ondernemer, vind ik. Ik controleer maar geef mijn mensen ook veel vrijheid. Het zijn professionals met hun eigen verantwoordelijkheden. Door zoveel tijd aan controle te besteden kom ik er achter of ik bezig ben met de juiste professionals, dus het juiste team en ondertussen constateer ik of mijn strategie nog steeds de juiste is. Als mensen mij dan ook vragen hoe ik mijn tijd zo een beetje verdeel dan is het vaste antwoord: “Ik bemoei me 25% van mijn tijd met strategie, 25% van mijn tijd met (de juiste) bemensing en 50% van mijn tijd besteed ik aan (zekerheids-)controle”.
Losse flodder filosofieën
Tenslotte nog wat laatste ‘losse flodder filosofieën’. Overigens zijn filosofen in mijn ogen mensen die de hele dag nadenken over de zin van het leven. Ik weet niet wat de zin van het leven is, maar volgens mij in ieder geval niet om daar de hele dag over na te lopen denken.
“Een leider moet de kunde hebben om het succes van gister te beschouwen als het probleem van morgen en voor dit probleem weer een volgende, steeds maar weer tijdelijke oplossing te vinden.”
“Het probleem is niet dat er problemen bestaan. Het probleem is dat je verwacht dat ze er niet zijn en dan denkt dat het hebben van een probleem een probleem is.”
“Waar geen oplossing is, is ook geen probleem.”
“Luxeproblemen zijn ook problemen.”
“Er zijn conjuncturele en structurele problemen, je moet de crisis niet overal de schuld van geven.”